ความแตกต่างระหว่างปลายพู่กันตรงกลางกับด้านข้าง— อารมณ์ของลายเส้นที่เปลี่ยนไปตามมุมของพู่กัน

แก่นของพู่กันพูดถึงความนิ่งและความเคลื่อนไหว — ชีวิตของงานเขียนอยู่ในเทคนิคการใช้พู่กัน

แก่นแท้ของการเขียนพู่กันอยู่ที่ “เส้น” และเส้นนั้นกำเนิดจาก “เทคนิคพู่กัน”

ศิลปะการเขียนพู่กันไม่ได้เป็นเพียงความงามของอักษร แต่คือร่องรอยของการเคลื่อนไหวทางจิตใจและร่างกาย
หัวใจของการแสดงออกนี้คือเทคนิคหลักสองแบบ ได้แก่ ปลายพู่กันตรงกลาง (中鋒) และ ปลายพู่กันด้านข้าง (側筆)

แม้จะเป็นตัวอักษรเดียวกัน เช่น 「一」 หรือ 「永」 แต่เพียงแค่เปลี่ยนมุมของพู่กัน เส้นที่ได้ก็มีชีวิตชีวาและพลังต่างกันโดยสิ้นเชิง

ปลายพู่กันตรงกลางคืออะไร — เทคนิคพื้นฐานที่เจาะเข้าแก่นของเส้น

ปลายพู่กันตรงกลาง (中鋒) คือการใช้แกนกลางของพู่กันอยู่ตรงกับแนวของการลากเส้น โดยตั้งพู่กันให้ตั้งฉากเกือบตรงกับกระดาษ

• เส้นที่ได้ตรง หนักแน่น และไม่สั่น
• หมึกซึมสม่ำเสมอ น้อยการฟุ้งหรือแห้ง
• ให้ความรู้สึก “ทางการ” “จริงจัง” และ “ถูกต้อง”

เหมาะกับรูปแบบอักษร: สไตล์สแควร์・สไตล์ซีล・สไตล์เสมียน

ปลายพู่กันด้านข้างคืออะไร — เทคนิคการปล่อย “พลังชีวิต” ด้วยการเอียงพู่กัน

ปลายพู่กันด้านข้าง (側筆) คือการเอียงพู่กันเล็กน้อยแล้วใช้ด้านข้างของพู่กันในการเขียน มุมที่เปลี่ยนไปทำให้เกิดจังหวะ ความเข้ม-อ่อน และความเคลื่อนไหวในเส้น

• เส้นมีความหลากหลาย อ่อนนุ่ม และแสดงอารมณ์ได้
• เกิดรอยหมึกแห้ง ฟุ้ง และไล่ระดับที่สวยงาม
• เส้นมี “จังหวะหายใจ” และ “ความอิสระ”

เหมาะกับรูปแบบอักษร: สไตล์การวิ่ง・สไตล์ตัวเขียน・อักษรกานะ

การใช้ปลายพู่กันตรงกลางและด้านข้างในงานเขียนคลาสสิก

『蘭亭序』 ของ หวังซีจือ — “แก่นกลาง” กับ “พลังแห่งการไหล”

『蘭亭序』 ซึ่งถือเป็นผลงานสูงสุดในประวัติศาสตร์การเขียนพู่กันของจีน ใช้ปลายพู่กันทั้งสองแบบอย่างชำนาญ

• สร้างโครงสร้างพื้นฐานด้วยปลายพู่กันตรงกลาง
• ส่วนที่มีการเร่งหรือเน้นพลังใช้ปลายพู่กันด้านข้างเพื่อเพิ่มจังหวะ
• ตัวอักษรอย่าง 「之」「道」「流」 แสดงลักษณะการไหลของสไตล์การวิ่งอย่างชัดเจน
• ความตัดกันระหว่างทั้งสองแบบทำให้งานมีสมดุลระหว่าง “ความนิ่งและความเคลื่อนไหว” หรือ “หยินและหยาง”

『風信帖』 ของ คูไค — จุดสูงสุดของการใช้ปลายพู่กันด้านข้าง

『風信帖』 ผลงานสำคัญของพระคูไค ถือเป็นจุดสุดยอดของการใช้ปลายพู่กันด้านข้าง

• พู่กันลากในแนวเฉียง เกิดความพร่ามัวและรอยหมึกแห้งที่มีอารมณ์
• การเริ่มต้นที่หยาบและการยกปลายอย่างนุ่มนวลเป็นเอกลักษณ์ของปลายพู่กันด้านข้าง
• คูไคเชื่อมโยงการไหลของพู่กันกับ “พลัง” และ “ลมหายใจ” ของพุทธตันตระ

แนวคิดในทฤษฎีการเขียน: ปลายพู่กันกับ “ชีวภาพแห่งพลัง” (気韻生動)

気韻生動 คืออะไร?

คำนี้หมายถึง ภาวะที่ “พลังชีวิตภายใน” ไหลอย่างเป็นธรรมชาติในงานศิลปะตะวันออก เช่น จิตรกรรมหรืออักษร ทำให้งานมีชีวิตชีวา
การควบคุมระหว่างปลายพู่กันตรงกลางและด้านข้างอย่างเหมาะสมคือกุญแจสำคัญในการแสดงพลังชีวิตนี้

運筆之妙、貴在気機通貫

――ความมหัศจรรย์ของการขยับพู่กัน อยู่ที่การให้พลังชีวิตไหลผ่านได้อย่างต่อเนื่อง

คำนี้สรุปไว้ว่า

ปลายพู่กันตรงกลางแสดง “พลังที่มั่นคง”,
ปลายพู่กันด้านข้างแสดง “พลังที่ไหลเวียน”
เมื่อสามารถสลับใช้ได้อย่างอิสระ งานเขียนจึงจะ “มีชีวิต” จริงๆ

การฝึกและประยุกต์: เติม “แก่น” และ “พลัง” ให้ปลายพู่กันของคุณ

การฝึกปลายพู่กันตรงกลาง (ด้วยอักษร 永)

• ตั้งพู่กันให้ตรงแนวดิ่ง เขียนแต่ละจุดอย่างละเอียด
• ใส่ใจในจังหวะกด ลาก หยุด เพื่อรักษาความสมดุลของเส้น

การฝึกปลายพู่กันด้านข้าง (ด้วยการเขียนต่อเนื่องแบบสไตล์การวิ่งหรือสไตล์ตัวเขียน)

• เอียงพู่กันเล็กน้อย ให้ลื่นไหลตามจังหวะของคำ
• ใช้ประโยชน์จากความเข้ม-อ่อนของหมึก และสัมผัสถึงการเปลี่ยนความเร็ว

สรุป: “มุมของพู่กัน” คือ “มุมของหัวใจ”

เมื่อพู่กันตั้งตรง สิ่งที่ปรากฏคือ “ความถูกต้อง” และ “กระดูก”
เมื่อพู่กันเอียง สิ่งที่เคลื่อนไหวคือ “อารมณ์” และ “เนื้อ”
การใช้ปลายพู่กันทั้งสองแบบอย่างเหมาะสม ไม่ใช่เพียงเทคนิค
แต่คือ “ลมหายใจของการเขียน” ที่หล่อหลอมจิตวิญญาณของผู้เขียนลงสู่งาน

ผู้ศึกษาศิลปะการเขียนพู่กัน
ควรเริ่มจากการตั้ง “กระดูก” ด้วยปลายพู่กันตรงกลาง
แล้วปล่อยให้ “พลัง” ไหลเวียนด้วยปลายพู่กันด้านข้าง
เมื่อถึงจุดนั้นจึงจะเข้าถึงโลกแห่ง “การเขียนที่มีชีวิต” ได้อย่างแท้จริง