เคล็ดลับการดูแลและเก็บรักษาพู่กันให้ใช้งานได้นาน

“พู่กันดีต้องค่อย ๆ เลี้ยงดู” ─ ความรักในเครื่องมือคือตัวช่วยพัฒนาฝีมือเขียนอักษร

ในศิลปะการเขียนอักษร พู่กันไม่ใช่เพียงแค่เครื่องมือสำหรับเขียนเท่านั้น แต่ยังเป็น “คู่หู” ที่ช่วยเปิดโลกแห่งการแสดงออกทางศิลป์ แต่ไม่ว่าพู่กันจะมีคุณภาพดีเพียงใด หากละเลยการดูแลและเก็บรักษา ก็จะทำให้อายุการใช้งานสั้นลงอย่างรวดเร็ว

บทความนี้จะแนะนำวิธีทำความสะอาดและเก็บพู่กันอย่างถูกวิธี เพื่อให้พู่กันของคุณอยู่กับคุณไปได้อย่างยาวนาน

อายุของพู่กันขึ้นอยู่กับ “ขั้นตอนหลังใช้งาน”

พู่กันทำจากขนสัตว์ หากหมึกยังตกค้างอยู่ในขนโดยเฉพาะบริเวณโคนขน อาจทำให้ขนแข็งหรือเน่าเสียได้ ส่วนที่ต้องระวังเป็นพิเศษคือ โคนขนพู่กัน เพราะหากหมึกจับตัวเป็นก้อนบริเวณนี้ จะทำให้พู่กันเสียความยืดหยุ่น และเกิดความเสียหายทั้งด้าม

จุดสำคัญคือ “อย่าใช้แรงมาก และดูแลปลายพู่กันด้วยความเอาใจใส่”

จัดทรงปลายพู่กันให้เรียบร้อย เพื่อให้ขนกลับมานุ่มนวล

หลังจากล้างพู่กันเสร็จ ควรจัดทรงปลายพู่กันให้เข้ารูป โดยเฉพาะพู่กันขนแพะที่มีความนุ่ม หากจัดขนให้เป็นระเบียบ จะทำให้การเขียนดีขึ้นเรื่อย ๆ

สำหรับพู่กันที่มีขนหนา หรือขนม้า ซึ่งขนมักยุ่งเหยิง การใช้หวีช่วยจัดแต่งก็เป็นวิธีที่ได้ผล

วิธีตากแห้งและเก็บรักษาอย่างถูกต้อง

ขณะตากแห้ง

• ห้ามตากพู่กันโดยตั้งขึ้นและให้ปลายพู่กันชี้ขึ้น
• หากความชื้นค้างที่โคนพู่กัน อาจทำให้กาวเชื่อมต่อบวมและเน่า
• วิธีที่ดีที่สุดคือตากโดยห้อยลง หรือวางเอียงประมาณ 45 องศา

ขณะเก็บรักษา

• หลีกเลี่ยงความชื้น และเก็บในที่อากาศถ่ายเท
• เมื่อไม่ได้ใช้งาน ให้นำพู่กันใส่กล่องไม้โอคิกิ (ไม้ Paulownia) พร้อมสารกันแมลง เช่น แนฟทาลีนหรือการบูรในปริมาณที่เหมาะสม
• เปลี่ยนสารกันแมลงเป็นประจำ หากปล่อยทิ้งไว้นานอาจเกิดผลเสีย

ในประเทศญี่ปุ่นที่มีอากาศร้อนชื้น เชื้อราเป็นศัตรูสำคัญของพู่กัน ดังนั้นห้ามเก็บพู่กันเปียกไว้ในกล่องปิดทึบโดยเด็ดขาด

อย่าลืมดูแลโคนขนของพู่กัน

ความเสียหายที่พบได้บ่อยที่สุดคือ โคนขนพู่กันหลวม ซึ่งมักเกิดจากการพยายามแงะพู่กันใหม่อย่างแรง หรือปล่อยให้พู่กันตั้งอยู่ทั้งที่ยังมีหมึก ทำให้ความชื้นสะสมที่โคนพู่กัน

ทุกครั้งหลังใช้งาน ควรล้างให้สะอาดและตากจนแห้งทั้งปลายและโคน ก่อนเก็บ

“ให้พู่กันพัก” ในช่วงที่ไม่ได้ใช้งาน

หากคุณจะไม่ได้ใช้พู่กันเป็นเวลาหลายสัปดาห์ ควรดูแลดังนี้:

• จัดปลายพู่กันให้เรียบร้อย แล้วพันด้วยผ้า (แนะนำให้ใช้ผ้าห่อพู่กัน)
• แขวนไว้หรือวางนอนในแนวนอน
• ใส่กล่องไม้โอคิกิพร้อมสารกันแมลงเล็กน้อย

การตั้งพู่กันโดยให้ปลายพู่กันชี้ขึ้นเหมาะกับการจัดเก็บระยะสั้นเท่านั้น สำหรับการเก็บระยะยาวไม่แนะนำ

สรุป: พู่กันก็ “เติบโตไปพร้อมกับเรา”

พู่กันขนแพะเมื่อใช้ไปนาน ๆ จะเริ่มมีความเงางามแบบสีอำพัน และปลายพู่กันจะโปร่งใสมากขึ้น พู่กันที่ดีหากดูแลอย่างต่อเนื่อง ก็จะเหมือนเติบโตและเพิ่มเสน่ห์ไปพร้อมกับผู้ใช้

หากต้องการยืดอายุของพู่กัน ควรล้างให้สะอาดทุกครั้ง ตากแห้งตามธรรมชาติ และเก็บด้วยความรักความใส่ใจ

ความรักในเครื่องมือ คือพลังที่นำไปสู่การเขียนอักษรที่ลุ่มลึกยิ่งขึ้น